زندگی‌نامه

اگستوس دمورگانAugustus De Morgan

اگستوس دمورگان/Augustus De Morgan
آ گستوس دمورگان (۱۸۰۶-۱۸۷۱) یک منطقدان استنتاجی پرنفوذ و جان استوارت میل یک منطقدان استقرائی نیز پرنفوذ کاملاً هم‌عصر بودند— هردو در یک‌سال بدنیا آمدند و به‌فاصله دوسال از یکدیگر نیز درگذشتند. و نیز از حوادث غریب آنکه پدر هردو کارمند کمپانی هند شرقی بودند. دمورگان در هند بدنیا آمد و هنگامیکه خانواده‌اش به انگلستان برگشتند او نشان‌داده بود که یک دانشجوی پیش‌هنگام در زبان و ریاضییات است. در دانشگاه کمبریج بود که وی درجه کارشناسی/Bachelor of Arts خود را گرفت.

درآن روزگار کسی می‌توانست برای درجه کارشناسی ارشد/Master of Arts در کمبریج داوطلب شود و نیز برای کمک‌هزینه آنجا درخواست‌دهد، فقط اگر یک سوگند‌نامه مبنی برپذیرش اصول کلیسای انگلستان را امضا می‌کرد. البته این‌چنین آزمونهای دینی برای درجات دانشگاهی در کمبریج و آکسفورد بعداً در قرن نوزدهم ازبین رفتند ولی نه دیگر برای دمورگان که نظرات دینی و تعهد اخلاقیش وی را از امضای این‌گونه سوگند‌نامه‌ها پرهیز می‌داد. وی مجبورشد کمبریج را ترک کند. او کارش را در لندن ادامه‌داد و در ۲۲ سالگی بعنوان استاد ریاضییات در دانشگاه کالج لندن منصوب شد. وی راه مقام استادی خود را در آنجا با ارائه یک سخنرانی مشهور درباره سرشت پژوهش ریاضی، مشکلات و توان بالقوه آن، گشود. مقالات دمورگان در منطق و ریاضییات، که در دروه طولانی زندگی علمی وی در لندن نوشته‌شد، اکثراً مرکز توجه بحث میان دانشوران انجمن ریاضییات لندن بود، که خودش اولین رئیس آن نیز بود.

دمورگان در کتاب خود منطق صوری (۱۸۷۴) متوجه یک نقص بزرگ در منطق کلاسیک شد. ارسطوئیان می‌گویند از دو گرازه جزئی "بعضی Pها A هستند" و"بعضی Pها B هستند" هیچ چیز نمی‌تواند بطور معتبر در باره نسبت بین A و B نتیجه گیری شود. آنها می‌گویند در یک قیاس معتبر حداقل یکی از حدهای وسط باید توزیع‌شده باشد، بعبارت دیگر باید در یکی از مقدمات کلی باشد تا اثرگذار بر پیوندی باشد که استنتاج را ممکن می‌سازد. دمورگان خاطرنشان کرد اگر ما بدانیم "بیشتر Pها A هستند" و "بیشتر Pها B هستند" آنگاه این درست نخواهدبود. با بعض مقدمات کمّی می‌توانیم پیوندی را میان Aها و Bها نتیجه بگیریم. برای مثال فرض کنید یک کشتی با ۱,۰۰۰ مسافر در آب دچار حادثه شده است که از آن میان ۷۰۰ نفر آنها غرق شده‌اند. اگر بدانیم در هنگام این حادثه غم‌انگیز ۵۰۰ مسافر در کابین‌هایشان بوده‌اند آنگاه از این به ضرورت بدست می‌آید که حداقل ۲۰۰ مسافر در کابین‌هایشان غرق شده‌اند. وی این‌را قیاس قطعی عددی نامید.

دمورگان همچنین مبحثی موسوم به منطق نسبت‌ها را گستراند. اینهمانی، و تفاوت نسبت‌هایی هستند که منطقدانان توجه زیادی به آنها کرده‌اند، و البته نسبت‌های دیگری مثل تساوی، میل[مانند میل ترکیبی]، و بویژه هم‌ارزی منطقی نیز موردتوجه منطقدانانند، همانگونه که دمورگان نشان‌داد.

 دو هم‌ارزی منطقی بسیار سودمند و با آشکاری بدیهی از دمورگان با پیکربندی قرین با نام و افتخار وی از او به‌ما رسیده است:

قضایای دمورگان یک ابزار همیشه و برجسته در منطق استنتاجی خواهند ماند.