مغالطات ابهام
مغالطات
درآمد به منطق فصل ۵ قسمت ۶
مغالطه‌های ابهام که گاه سفسطه نیز نامیده شده وقتی سرمی‌زنند که معنی واژه‌ها و عبارات در اثر بی‌توجهی جابجا یا در حین مباحثه به‌طورعمدی دست‌کاری می‌شوند. پنج نوع مغالطه ابهام به قرار: چندمعنایی، ابهام ساختاری، تأکید، ترکیب و تفصیل رایج هستند.
۶.۵ مغالطات ابهام
معنی واژه‌ها و عبارات ممکن است در اثر بی‌توجهی جابجا یا در حین مباحثه به‌طور عمدی دست‌کاری شوند. امکان دارد در مقدمات یک استدلال، یک عبارت یک معنی، اما درنتیجه استدلال معنی کاملاً متفاوتی از آن برداشت شود. وقتی نتيجه استخراج‌شده، وابسته به این‌گونه تغییرات باشد، البته، مغلطه‌آمیز خواهد بود. خطاهایی از این نوع را مغالطه‌های ابهام یا گاهی سفسطه نامیده. کاربرد عمدی این ابزار، معمولاً بسیار ناپخته و به‌آسانی قابل آشکارسازی است – اما وقتی‌که خطا تصادفی یا مغالطه زیرکانه باشد، این ابهام میتواند پنهان شود. پنج نمونه ازاین‌گونه را در ادامه تميز خواهيم داد.
مغالطات ابهام
سفسطه
Fallacies of Ambiguity
Sophism
مغالطه‌ای غیرصوری که علت آن جابجایی و درهم‌ریختگی معنی واژه‌ها درون یک استدلال است. این‌گونه مغالطه‌ها به سفسطه نیز موسوم‌اند.
مغالطات ابهام
•
چندمعنائی
Equivocation
یک مغالطه غیرصوری که در آن دو یا چند معنی از یک واژه یا عبارت
یکسان درهم شده است.
• ابهام ساختاری (دورویگی)
Amphiboly
یک مغالطه غیرصوری که برخاسته از ترکیب سست و خام‌دست واژگان
است و میتواند به بیش از یک طریق تعبیر شود.
•
تأکید
Accent
یک مغالطه غیرصوری وقتی سرمی‌زند که یک اصطلاح یا عبارت در نتیجه‌یِ یک استدلال معنایی متفاوت از معنای آن در یکی از مقدمات داشته باشد. این تفاوت عمدتاً ناشی از تغییر در تأکید بر واژگان استفاده شده است.
•
تركيب
Composition
یک مغالطه غیرصوری که در آن به‌خطا از صفات اجزای یک کل
صفات خود کل استخراج می‌شود.
•
تفصیل
Division
یک مغالطه غیرصوری که در آن به‌خطا از صفات یک کل صفات
اجزای آن کل استخراج می‌شود.
